path: root/doc/FAQ_turkish

PostgreSQL i�in S�k�a Sorulan Sorular (SSS)

Son g�ncelleme : 26 Temmuz 2004 Pazartesi - 16:05:26

Current maintainer: Bruce Momjian (pgman@candle.pha.pa.us)

�evirenler : Devrim G�nd�z (devrim@tdmsoft.com)
Nicholas Morris Tufar (ntufar@tdmsoft.com)
Volkan YAZICI (volkany@phreaker.net)

Bu belgenin en g�ncel hali, http://www.PostgreSQL.org/docs/faqs/FAQ_turkish.html ve 
http://www.gunduz.org/seminer/pg/FAQ_turkish.html adreslerinde g�r�lebilir.

Platforma �zel sorular�n�z, http://www.PostgreSQL.org/docs/index.html adresinde yan�tlan�r.
Genel Sorular
1.1) PostgreSQL nedir? Nas�l okunur?
1.2) PostgreSQL'in haklar� nedir?
1.3) PostgreSQL, hangi Unix platformlar�nda �al���r?
1.4) Hangi Unix olmayan uyarlamalar� bulunmaktad�r?
1.5) PostgreSQL'i nereden indirebilirim?
1.6) Deste�i nereden alabilirim?
1.7) En son s�r�m� nedir?
1.8) Hangi belgelere ula�abilirim?
1.9) Bilinen hatalar ya da eksik �zelliklere nereden ulasabilirim?
1.10) Nas�l SQL ��renebilirim?
1.11) PostgreSQL 2000 y�l�na uyumlu mudur?
1.12) Geli�tirme tak�m�na nas�l kat�labilirim??
1.13) Bir hata raporunu nas�l g�nderebilirim?
1.14) PostgreSQL, di�er VTYS(DBMS) lerle nas�l kar��la�t�r�labilir?
1.15) PostgreSQL'e maddi a��dan nas�l destek olabilirim?
Kullan�c�/istemci Sorular�
2.1) PostgreSQL i�in ODBC s�r�c�leri var m�?
2.2) PostgreSQL'i web sayfalar�nda kullanabilmek i�in hangi ara�lar bulunmaktad�r?
2.3) PostgreSQL'in grafik kullan�c� arabirimi var m�d�r?
2.4) PostgreSQL ile ileti�imi kurabilmek i�in hangi dilleri kullanabilirim?
Y�netimsel Sorular
3.1) PostgreSQL'i /usr/local/pgsql dizininden ba�ka dizinlere nas�l kurabilirim?
3.2) Postmaster'� ba�latt���mda Bad System Call ya da core dumped mesaj� al�yorum. Neden?
3.3) Postmaster'� ba�latt���mda, IpcMemoryCreate hatas� al�yorum. Neden?
3.4) Postmaster'�, ba�latt���mda, IpcSemaphoreCreate hatas� al�yorum. Neden?
3.5) Di�er bilgisayarlar�n benim PostgreSQL veritaban� sunucuma ba�lant�lar�n� nas�l kontrol edebilirim?
3.6) Veritaban� motorunu daha iyi ba�ar�m icin nas�l ayarlayabilirim?
3.7) Hangi hata ay�klama �zellikleri bulunmaktad�r?
3.8) Ba�lanmaya �al���rken, neden "Sorry, too many clients" hatas�n� al�yorum. Neden?
3.9) pgsql_tmpdizinin i�indeki dosyalar nelerdir?
3.10) PostgreSQL s�r�mlerini y�kseltmek i�in neden bir dump/reload i�lemi ger�ekle�tirmek zorunday�m?
3.11) Nas�l bir donan�m kullanmal�y�m?br>
��letimsel Sorular
4.1) Binary cursor ve normal cursor aras�ndaki fark ned�r?
4.2) Sorgunun sadece ilk birka� sat�r�n� nas�l SELECT edebilirim?
4.3) psql'in i�inde g�rd�g�m tablolar�n ya da di�er �eylerin listesini nas�l alabilirim?
4.4) Bir tablodan bir kolonu nas�l kald�rabilirim?
4.5) Bir sat�r, tablo ve veritaban� i�in en fazla b�y�kl�k nedir?
4.6) Tipik bir metin dosyas�ndaki veriyi saklamak i�in ne kadar disk alan� gereklidir?
4.7) Veritaban�nda hangi tablo ya da index'lerin tan�mland���n� nas�l g�rebilirim?
4.8) Sorgular�m cok yava�, ya da index'lerimi kullanm�yorlar. Neden?
4.9) Query-optimizer'�n sorgular�m� nas�l de�erlendirdi�ini, i�leme soktu�unu nas�l g�rebilirim?
4.10) R-tree index nedir?
4.11) Genetic Query Optimizer nedir?
4.12) D�zenli ifade (Regular Expression) aramalar�n� ve b�y�k/k���k harfe duyars�z aramalar� nas�l yapabilirim? Bu 
b�y�k/k���k harfe duyarl� aramalar i�in index'i nas�l kullanabilirim?
4.13) Bir sorguda, bir alan�n NULL oldu�unu nas�l ortaya ��karabilirim?
4.14) �esitli karakter tipleri aras�ndaki farklar nelerdir?
4.15.1) Nas�l serial/otomatik artan (auto-incrementing) bir alan yaratabilirim?
4.15.2) Serial giri�inin de�erini nas�l alabilirim?
4.15.3) currval() ve nextval() di�er kullan�c�lara sorun yaratmaz m�?
4.15.4) Neden sequence say�lar�n transaction i�leminin iptalinden sonra yeniden kullan�l�yor? Neden sequence/SERIAL 
kolonumdaki say�larda atlamalar oluyor?
4.16) OID nedir? TID nedir?
4.17) PostgreSQL' de kullan�lan baz� terimlerin anlamlar� nelerdir?
4.18) Neden "ERROR: Memory exhausted in AllocSetAlloc()" hatas�n� al�yorum?
4.19) Hangi PostgreSQL s�r�m�n� �al�st�rd���m� nas�l g�rebilirim?
4.20) Neden large-object i�lemlerim, "invalid large obj descriptor" hatas�n� veriyor?
4.21) �u andaki zaman� �ntan�ml� de�er olarak kabul eden kolonu nas�l yarat�r�m?
4.22) Neden IN kullanan subquery'lerim �ok yava�?
4.23) Outer join i�lemini nas�l yapabilirim?
4.24) Ayn� anda birden fazla veritaban�nda nas�l i�lem yapabilirim?
4.25) Bir fonksiyondan nas�l �oklu sat�r ya da kolon d�nd�rebilirim?
4.26) Neden Pl/PgSQL fonksiyonlar� i�inden g�venli bir �ekilde tablo yaratma/kald�rma i�lemlerini yapam�yoruz?
4.27) Hangi replikasyon se�enekleri bulunmaktad�r?
4.28) Hangi �ifreleme se�enekleri bulunmaktad�r?
PostgreSQL �zelliklerini Geni�letmek
5.1) Kullan�c�-tan�ml� bir fonksiyon yazd�m. psql'de �al��t�rd���m zaman neden core dump ediyor?
5.2) PostgreSQL'e nas�l yeni veri tipleri/fonksiyonlar ekleyebilirim?
5.3) Bir tuple d�nd�rmek i�in bir C fonksiyonunu nas�l yazar�m?
5.4) Bir kaynak dosyas�nda de�i�iklik yapt�m. Yeniden derlememe ra�men de�i�iklik ge�erli olmuyor. Neden?
Genel Sorular
1.1) PostgreSQL nedir? Nas�l okunur?

PostgreSQL, Post-Gres-Q-L. olarak okunur

PostgreSQL, yeni-nesil VTYS ara�t�rma prototipi olan POSTGRES veritaban� y�netim sisteminin geli�tirilmesidir. 
POSTGRES'in zengin veri tiplerini ve g��l� veri modelini tutarken, SQL'in geli�tirilmi� alt k�mesi olan PostQuel dilini 
kullan�r. PostgreSQL �cretsizdir ve kaynak kodu a��k da��t�l�r.

PostgreSQL, PostgreSQL geli�tirme listesine �ye olan bir Internet geli�tirici tak�m� taraf�ndan geli�tirilir. �u andaki 
koordinat�r, Marc G. Fournier (scrappy@PostgreSQL.org). (Bu tak�ma nas�l kat�lacag�n�z� ��renmek i�in 1.6 numaral� 
maddeyi okuyunuz.) Bu tak�m, t�m PostgreSQL geli�iminden sorumludur.

PostgreSQL 1.01 s�r�m�n�n yazarlar� Andrew Yu ve Jolly Chen idi. Bunlar�n d���nda bir ka� kisi de uyarlama, hata 
ay�klama ve kodun geli�tirilmesi i�in �al�sm��t�. PostgreSQL'in t�redi�i orijinal Postgres kodu, lisans, lisans�st� ve 
akademisyenler taraf�ndan, Professor Michael Stonebraker (University of California, Berkeley) koordinat�rl�g�nde 
yaz�lm��t�r.

Berkley'deki yaz�l�m�n ad� Postgres idi. SQL uyumlulu�u 1995'te eklenince, ad� Postgres 95 oldu. 1996 y�l�n�n 
sonlar�nda ad� PostgreSQL olarak de�i�tirildi.
1.2) PostgreSQL'in haklar� nedir?

PostgreSQL Data Base Management System

Portions copyright (c) 1996-2002, PostgreSQL Global Development Group Portions Copyright (c) 1994-6 Regents of the 
University of California

Permission to use, copy, modify, and distribute this software and its documentation for any purpose, without fee, and 
without a written agreement is hereby granted, provided that the above copyright notice and this paragraph and the 
following two paragraphs appear in all copies.

IN NO EVENT SHALL THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA BE LIABLE TO ANY PARTY FOR DIRECT, INDIRECT, SPECIAL, INCIDENTAL, OR 
CONSEQUENTIAL DAMAGES, INCLUDING LOST PROFITS, ARISING OUT OF THE USE OF THIS SOFTWARE AND ITS DOCUMENTATION, EVEN IF 
THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA HAS BEEN ADVISED OF THE POSSIBILITY OF SUCH DAMAGE.

THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA SPECIFICALLY DISCLAIMS ANY WARRANTIES, INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, THE IMPLIED 
WARRANTIES OF MERCHANTABILITY AND FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. THE SOFTWARE PROVIDED HEREUNDER IS ON AN "AS IS" 
BASIS, AND THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA HAS NO OBLIGATIONS TO PROVIDE MAINTENANCE, SUPPORT, UPDATES, ENHANCEMENTS, OR 
MODIFICATIONS.

�stteki metin klasik a��k-kod lisans� olan BSD lisans�d�r. Kaynak kodun nas�l kullan�labilece�ine dair s�n�rlamalar� 
yoktur. Bu lisans� seviyoruz. De�i�tirme niyetimiz bulunmamaktad�r.
1.3) PostgreSQL, hangi Unix platforlar�nda �al���r?

Genel olarak, modern bir Unix-uyumlu platform PostgreSQL'i �al��t�racakt�r. Ayr�nt�l� bilgi i�in kurulum belgelerine 
bakabilirsiniz.
1.4) Hangi Unix olmayan uyarlamalar� bulunmaktad�r?

�stemci

libpq C k�t�phanesini, psql ve diger arabirimleri ve binary dosyalar�, MS Windows ortamlar�nda �al�smas� i�in 
derlemeniz m�mk�nd�r. Bu �rnekte istemcide MS Windows �al���yor ve desteklenen Unix platformlar�ndan birinde �al��an 
PostgreSQL sunucuna TCP/IP ile ba�lanmaktad�r. Da��t�m i�indeki win31.mak dosyas� ile, Win32 libpg k�t�phanesi ve psql 
yaratabilirsiniz. PostgreSQL ayn� zamanda ODBC istemcileri ile haberle�ebilmektedir.

Sunucu

Veritaban� sunucusu Cygwin kullanarak Windows NT, 2K ya da XP �zerinde �al��t�r�labilir. Dag�t�m i�indeki 
pgsql/doc/FAQ_MSWIN dosyas�n� ya da web sitemizdeki MS Windows FAQ'u inceleyebilirsiniz.

Do�al Windows NT/2000/XP portu i�in �u anda �al��malar devam etmektedir. Windows s�r�m� hakk�nda g�ncel bilgi i�in, 
http://techdocs.postgresql.org/guides/Windows adresini ziyaret edebilirsiniz.

Ayr�ca, http://forge.novell.com adresinde Novell Netware 6 portu bulunmaktad�r.
1.5) PostgreSQL'i nereden indirebilirim?

PostgreSQL i�in ana anonim ftp sitesi ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub adresidir. Yans�lar i�in, ana web sayfam�za 
bakabilirsiniz.
1.6) Nereden destek alabilirim?

Ana e-posta listesi : pgsql-general@PostgreSQL.org. PostgreSQL konusundaki tart��malara a��kt�r. �ye olmak i�in, 
a�a��daki sat�rlar� e-postan�z�n body k�sm�na (konu k�sm�na de�il) yaz�p, pgsql-general-request@PostgreSQL.org adresine 
g�nderin:

subscribe
end

Ayn� zamanda, bir digest listesi bulunmaktad�r. Bu listeye �ye olmak i�in, pgsql-general-digest-request@PostgreSQL.org 
adresine, body k�sm�nda

subscribe
end

yazan bir e-posta atman�z yeterli olacakt�r.

Digest postalar, ana liste 30k civar�nda e-postaya ula�t���nda �yelere g�nderilmektedir.

Bug'lar i�in bir e-posta listesi bulunmaktad�r. Bu listeye �ye olmak i�in, pgsql-bugs-request@PostgreSQL.org adresine, 
body k�sm�nda

subscribe
end

yazan bir e-posta atman�z yeterli olacakt�r.

Ayn� zamanda, geli�tiriciler i�in tart��ma listesi bulunmaktad�r. Bu listeye �ye olmak i�in, 
pgsql-hackers-request@PostgreSQL.org adresine, body k�sm�nda

subscribe
end

yazan bir e-posta atman�z yeterli olacakt�r.

Bunun d���ndaki e-posta listelerine ve PostgreSQL hakk�nda bilgiye, PostgreSQL WWW ana sayfas�ndan ulasabilirsiniz: 
http://www.PostgreSQL.org

Ayn� zamanda, EFNet �zerinde, #PostgreSQL adl� bir IRC kanal� bulunmaktad�r. Bunun i�in, irc -c '#PostgreSQL' "$USER" 
irc.phoenix.net Unix komutunu kullanabilirsiniz.

Ticari destek veren firmalar�n listesine

http://www.postgresql.org/users-lounge/commercial-support.html

adresinden ula�bilirsiniz.
1.7) En son s�r�m nedir?

PostgreSQL'in son s�r�m� 7.3.3't�r.

Her 4 ayda major release ��kar�lmas� planlanmaktad�r.
1.8) Hangi belgelere ula�abilirim?

Da��t�m�n i�inde, kitap��klar, kitap��k sayfalar� ve baz� k���k �rnekler verilmektedir. /doc dizinine bak�n�z. Ayr�ca, 
bu el kitap��klar�n� online olarak http://www.PostgreSQL.org/docs/ adresinden inceleyebilirsiniz.

http://www.PostgreSQL.org/docs/awbook.html ve http://www.commandprompt.com/ppbook adreslerinde PostgreSQL kitaplar� 
bulunmaktad�r. PostgreSQL kitablar�n�n listesine, http://www.ca.PostgreSQL.org/books/ adresinden ula�aiblirsiniz. 
Ayr�ca, PostgreSQL konusundaki teknik makalelere de http://techdocs.PostgreSQL.org/ adresinden ula�abilirsiniz.

psql'in, \d ile baslayan veri tipler, operatorler, fonksiyonlar, aggregate'ler, vb. ile ilgili g�zel komutlar� vard�r.

Web sitemiz daha fazla belgeyi i�ermektedir.
1.9) Bilinen hatalar ya da eksik �zelliklere nereden ula�abilirim?

PostgreSQL SQL-92 uyumlulu�u i�indedir, standartlardan fazla da �zellikleri bulunmaktad�r. Bilinen hatalar, eksik 
�zellikler ve gelecek ile ilgili planlar i�in TODO listesine bak�n�z.
1.10) Nas�l SQL ��renebilirim?

http:/www.PostgreSQL.org/docs/awbook.html adresindeki kitap SQL �gretecektir. http://www.commandprompt.com/ppbook 
adresinde de bir baska PostgreSQL kitab� bulunmaktad�r.

http://www.intermedia.net/support/sql/sqltut.shtm, 
http://ourworld.compuserve.com/homepages/graeme_birchall/HTM_COOK.HTM http://sqlcourse.com ve http://sqlcourse2.com 
adreslerinde de g�zel belgeler bulunmaktad�r.

Bir ba�kas� da, http://members.tripod.com/er4ebus/sql/index.htm adresinde bulunan "Teach Yourself SQL in 21 Days, 
Second Edition" kitab�d�r.

Baz� kullan�c�lar�m�z da �u kitab� �nermektedirler: "The Practical SQL Handbook, Bowman, Judith S., et 
al.,Addison-Wesley". Baz�lar� ise "The Complete Reference SQL, Groff et al., McGraw-Hill" kitab�n� �nermektedirler.
1.11) PostgreSQL 2000 y�l�na uyumlu mudur?

Evet.
1.12) Geli�tirme tak�m�na nas�l kat�labilirim?

�ncelikle, en son kaynak kodunu indirin ve web sitemizdeki ya da da��t�m�n i�indeki PostgreSQL Developer belgesini 
okuyun. Ard�ndan, pgsql-hackers ve pgsql-patches listelerine �ye olun. ���nc� olarak da, pgsql-pacthes listesine y�ksek 
kalitede yamalar g�nderin.

PostgreSQL CVS ar�ivine eri�im izni olan, 10 kadar geli�tirici bulunmaktad�r. Hepsi defalarca, di�er ki�ilerin 
yapt���ndan �ok daha y�ksek-kaliteli yamalar g�ndermi�lerdir. Ayr�ca biz de bu geli�tiricilerin ekledikleri yamalar�n 
y�ksek kalitede oldu�una g�veniyoruz.
1.13) Bir hata raporunu nas�l g�nderebilirim?

PostgreSQL BugTool sayfas�na gidiniz. O sayfada bir bug bildirmek i�in neleri yapman�z gerekti�i anlat�lm��t�r.

Ayr�ca, ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub ftp adresimizde, yeni bir PostgreSQL s�r�m� ya da yamas� olup olmad���ni kontrol 
ediniz.
1.14) PostgreSQL, diger DBMS'lerle nas�l kar��last�r�labilir?

Bir yaz�l�m�n g�c�n� �l�mek i�in �e�itli yollar vard�r: Yaz�l�m�n �zellikleri, ba�ar�m�, g�venilirli�i, deste�i ve 
�creti.

�zellikler:

PostgreSQL mevcut b�y�k ticari veritabanlar�n�n, transaction, subselect, trigger, view, foreign key referential 
integrity ve sophisticated locking gibi (user-defined types), rules, inheritance ve lock cak��malar�n� d���rmek i�in 
multi-version uyumluluk �zellikleri bulunmaktad�r.

Performans (Ba�ar�m):

PostgreSQL, di�er ticari ve a��k kaynak kodlu veritabanlar�yla yak�n ba�ar�m� sa�lar. Baz� a��lardan daha h�zl�d�r, 
di�er a��lardan da yava�t�r. MySQL ya da daha zay�f veritabanlar� ile kar��la�t�r�ld���nda, INSERT/UPDATE i�lemlerinde, 
transaction bazl� �al�st���m�z i�in daha yava��z. MySQL, yukar�daki "�zellikler" k�sm�nda belirtilenlerden hi� birine 
sahip de�ildir. Biz, ba�ar�m�m�z� her s�r�mde artt�rsak da, esneklik ve geli�mi� �zellikler i�in yap�lanm�� durumday�z. 
PostgreSQL'i MySQL ile kar��la�t�ran �u web sitesine bakabilirsiniz: http://openacs.org/why-not-mysql.html

G�venilirlik:

DBMS'lerin g�venilir olmas� gerketi�i, yoksa de�erleri olmayaca��n� d���n�yoruz. �ok iyi test edilmi�, dengeli �al�san 
minimum say�da hata i�eren kod sunmaya �al���yoruz. Her bir s�r�m en az 1 ayl�k beta testlerinden ge�irilmektedir. 
S�r�m ge�mi�ine bakarsan�z, �retime haz�r, dengeli ve kararl� kodlar sundu�umuzu g�rebilirsiniz. Bu alanda, di�er 
veritaban� yaz�l�mlar�na �st�nl���m�z oldu�una inanmaktay�z.

Destek:

E-posta listemiz, olu�an herhangi bir sorunu ��zebilecek b�y�k say�da kullan�c� ve geli�tirici grubunu i�erir. 
Sorununuz i�in, en az bir ticari veritaban� kadar rahat ��z�m bulabilirsiniz. Gelistiricilere, kullan�c� grubuna, 
belgelere ve kaynak koda direk olarak eri�ebilme, PostgreSQL deste�ini, di�er DBMS'lere g�re daha �nemli k�lar. 
Gereksinimi olanlara, ticari destek verilebilir. (Destek i�in 1.6 b�l�m�ne bak�n�z.)

Fiyat:

Ticari ve ticari olmayan t�m kullan�mlar�n�z i�in PostgreSQL �cretsizdir. Kodumuzu, yukar�da belirtilen BSD-stili 
lisanstaki s�n�rlamalar hari�, �r�n�n�z�n i�ine ekleyebilirsiniz.
1.15) PostgreSQL'e maddi a��dan nas�l destek olabilirim?

PostgreSQL, 1996 y�l�ndan beri 1. s�n�f altyap�ya sahiptir. Bunun i�in, y�llar boyu �al���p bu altyap�y� olu�turup 
y�neten Marc Fournier'e te�ekk�rler.

Bir a��k kaynak kodlu proje i�in, kaliteli altyap� �ok �nemlidir. Bu altyap�, projenin kesilmesini �nler ve projenin 
ilerlemesini h�zland�r�r.

Tabii ki bu altyap� ucuz de�ildir. ��lerin y�r�mesi i�in �e�itli y�l�k ve anl�k harcamalar�m�z olmaktad�r. E�er siz ya 
da �irketinizin bu �abam�za ba���ta bulunabilecek paras� varsa, l�tfen http://www.pgsql.com/pg_goodies adresine gidiniz 
ve ba���ta, hibede bulununuz.

Web sayfas�n�n 'PostgreSQL Inc.' den bahsetmesine ra�men, "katk�da bulunanlar" (contributors) maddesi sadece PostgreSQL 
projesini desteklemek i�indir ve belirli bir �irketin para kayna�� de�ildir. isterseniz, ba�lant� adresine bir �ek 
g�nderebilirsiniz.
Kullan�c�/�stemci Sorular�
2.1) PostgreSQL icin ODBC s�r�c�leri var m�?

iki tane ODBC s�r�c�s� bulunmaktad�r: PsqlODBC ve OpenLink ODBC.

PsqlODBC'i http://gborg.postgresql.org/project/psqlodbc/projdisplay.php adresinden indirebilirsiniz.

OpenLink ODBC http://www.openlinksw.com adresinden al�nabilir.Bu s�r�c�, kendi standart ODBC istemci yaz�l�m� ile 
�al�st���ndan, destekledikleri her platformda (Win, Mac, Unix, VMS) PostgreSQL ODBC bulunmalidir.

�cretsiz s�r�m� olmakla beraber, ticari kalitede destek almak isteyenlere satmak isteyeceklerdir. Sorular�n�z� l�tfen 
postgres95@openlink.co.uk adresine g�nderiniz.
2.2) PostgreSQL'i web sayfalar�nda kullanabilmek i�in hangi ara�lar bulunmaktad�r?

http://www.webreview.com/ adresinde, arka planda veritaban� �al�st�ran Web sayfalar� i�in giri� seviyesinde bilgi 
bulunmaktad�r.

Web ile b�t�nle�me i�in, PHP () m�kemmel bir arabirim sunar.

Karma��k sorunlar i�in, �o�u kisi Perl arabirimini ve CGI.pm ya da mod_perl kullan�r.
2.3) PostgreSQL'in grafik kullan�c� arabirimi var m�d�r?

�e�itli grafik arabirimlerimiz bulunmaktad�r. Bunlar�n aras�nda, PgAccess (http://www.pgaccess.org/), PgAdmin II 
(http://www.pgadmin.org/, sadece Win32 i�in), RHDB Admin (http://sources.redhat.com/rhdb/) ve Rekall 
(http://www.thekompany.com/products/rekall/) bulunmaktad�r. Ayr�ca, PostgreSQL i�in web tabanl� bir arabirim olan 
PHPPgAdmin (http://phppgadmin.sourceforge.net/) bulunmaktad�r.

Daha ayr�nt�l� liste i�in http://techdocs.postgresql.org/guides/GUITools adresine bakabilirsiniz.
2.4) PostgreSQL ile ileti�imi kurabilmek i�in hangi dilleri kullanabilirim?

    * C (libpq)
    * Embedded C (ecpg)
    * Java (jdbc)
    * Python (PyGreSQL)
    * TCL (libpgtcl)

Di�erleri i�in, http://gborg.postgresql.org adresindeki Drivers/Interfaces b�l�m�ne bakabilirsiniz.
Y�netimsel Sorular
3.1) PostgreSQL'i, /usr/local/pgsql dizininden ba�ka dizinlere nas�l kurabilirim?

configure beti�ini �al�st�r�rken, --prefix se�ene�ini veriniz.
3.2) postmaster'i baslatt�g�mda, a Bad System Call ya da core dumped mesaj� al�yorum. Neden?

Bunun bir�ok nedeni olabilir. Ancak ilk kontrol edilmesi gereken sey, �ekirdeginize System V uzant�lar�n�n kurulu olup 
olmad�g�n� kontrol etmek olabilir. PostgreSQL shared memory ve semaphores i�in �ekirdek destegine gereksinim duyar.
3.3) postmaster'i ba�latt���mda, �pcMemoryCreate hatas� al�yorum. Neden?

Ya �ekirde�inizde shared memory deste�iniz d�zg�nce yap�land�r�lmam��t�r, ya da �ekirde�inizdeki mevcut shared memory 
miktar�n� b�y�tmeniz gerekecektir. Gereksinim duyaca��n�z miktar, mimarinize ve postmaster i�in ayarlad�g�n�z tampon 
ile backend i�lemi say�s�na ba�l�d�r. T�m sistemler i�in, tamponlar ve i�lemlerde �ntan�ml� say�larla, ~ 1MB kadar yere 
gereksinmeniz olacakt�r. PostgreSQL 7.3.2 Sistem Y�neticileri Rehberi'ne, shared memory ve semaphorelar hakk�ndaki 
ayr�nt�l� bilgi i�in bakabilirsiniz.
3.4) postmaster'� ba�latt���mda, �pcSemaphoreCreate hatas� al�yorum. Neden?

E�er hata, "�pcSemaphoreCreate: semget failed (No space left on device)" ise, �ekirde�iniz yeterli semaphore ile 
yap�land�r�lmam�� demektir. Postgres, her bir potansiyel backend i�in bir semaphore gereksinimi duyar. Ge�ici bir 
��z�m, postmaster� backend i�lemleri i�in daha az miktarda s�n�rla ba�latmak olabilir. -N'i varsay�lan de�er olan 
32'den k���k bir de�erle ba�lat�n�z. Daha kal�c� bir ��z�m, �ekirde�inizin SEMMNS ve SEMMNI parametrelerini y�kseltmek 
olacakt�r.

�al��mayan semaphore'lar a��r veritaban� i�lemlerinde ��kme yaratabilirler.

E�er hata mesaj�n�z ba�ka bir �ey ise, �ekirde�inizde semaphore deste�ini yap�land�rmam�� olabilirsiniz. Shared memory 
ve semaphore'lar hakk�ndaki daha ayr�nt�l� bilgi i�in PostgreSQL 7.3.2 Sistem Y�neticileri Rehberi'ne bakabilirsiniz.
3.5) Diger bilgisayarlar�n benim PostgreSQL veritaban� sunucuma ba�lant�lar�n� nas�l kontrol edebilirim?

�n tan�ml� olarak, PostgreSQL sadece yerel makineden Unix domain sockets kullanarak ba�lan�lmas�na izin verir. Diger 
makineler, postmaster'a -i etiketini ge�irmezseniz ve $PGDATA/pg_hba.conf dosyas�n� d�zenleyerek host-based 
authentication'a olanak vermezseniz, ba�lant� yapamayacaklard�r.
3.6) Veritabani motorunu daha iyi ba�ar�m i�in nas�l ayarlayabilirim?

Index'ler sorgular� h�zland�rabilir. EXPLAIN komutu, PostgreSQL'in sorgunuzu nas�l yorumlad���n� ve hangi index'leri 
kulland���n� g�rmenize izin verir.

E�er cok fazla INSERT i�lemi yap�yorsan�z, bunlar� b�y�k bir toplu i�lem dosyas�kullan�p COPY komutu ile veritaban�na 
girmeyi deneyiniz. Bu, tekil INSERT'lerden daha h�zl�d�r. �kinci olarak, BEGIN WORK/COMMIT transaction blo�u i�inde 
olmayan ifadeler kendi transaction'lar�ndaym�� gibi d���n�l�r. �oklu ifadeleri tek bir transaction blo�u i�inde 
yapabilirsiniz. Bu, transaction overhead'ini d���recektir. Tek bir transaction blo�u i�inde birden �ok ifadeyi 
�al��t�rmay� deneyebilirsiniz. Bu da ayn� �ekilde, transaction overhead'ini d���r�r.

�e�itli ayarlama se�enekleri mevcuttur. fsync() i�lemini, postmaster'� -o -F se�ene�i ile ba�latarak devre d��� 
b�rakabilirsiniz. Bu i�lem, fsync()'lerin her transactiondan sonra diski flush etmesini engelleyecektir.

Ayn� zamanda, postmaster'i -B se�ene�i ile ba�lat�p, backend i�lemleri taraf�ndan kullan�lan shared memory buffers 
say�lar�n� artt�rabilirsiniz. E�er bu parametreyi �ok y�ksek tutarsan�z, �ekirde�inizin shared memory b�lgesindeki 
limiti a�ma olas�l���n�z y�z�nden postmaster ba�layamayabilir. Her bir tampon (buffer) 8K'd�r. �ntan�ml� say� ise 64 
tampondur.

Ayn� �ekilde, backend'in -S se�ene�ini ge�ici s�ralamalar i�in backend s�re�leri taraf�ndan kullan�lacak haf�zay� 
artt�rmak amac�yla kullanabilirsiniz. -S se�ene�i kilobayt cinsinden de�er al�r ve �n tan�ml� de�eri 512'dir (512 K)

Tablolardaki veriyi bir index'e e�lemek amac�yla gruplama i�in CLUSTER komutunu kullanabilirsiniz. Ayr�nt�l� bilgi i�in 
CLUSTER komutunun yard�m sayfas�na bakabilirsiniz.
3.7) Hangi hata ay�klama �zellikleri bulunmaktad�r?

PostgreSQL, hata ay�klama amac�yla kullan�labilecek durum bilgisi rapor eden �e�itli �zeliklere sahiptir.

�ncelikle, configure beti�ini --enable-cassert se�ene�iyle �al��t�r�rsan�z, bir �ok assert() backend cal��mas�n� 
g�zlemler ve beklenmeyen bir durumda program� durdurur.

Postmaster ve postgres �e�itli hata ay�klama se�eneklerine sahiptir. �ncelikle, postmaster'� ba�latt���n�zda, standart 
��kt�y� ve hatalar� bir log dosyas�na y�nlendirdi�inize emin olun:

cd /usr/local/pgsql
./bin/postmaster >server.log 2>&1 &

Bu i�lem PostgreSQL ana dizinine server.log dosyas� yerle�tirecektir. Bu dosya sunucunun ya�ad��� sorunlar ya da 
hatalar hakk�nda yararl� bilgiler i�erir. -d se�ene�i, hata ay�klama seviyesini belirten bir rakam ile kullan�l�r. 
Y�ksek hata ay�klama seviyelerinin b�y�k log dosyalar� olu�turaca��n� unutmay�n�z.

E�er postmaster �al��m�yorsa, postgres backend'ini komut sat�r�ndan �al��t�rabilir ve SQL ifadenizi direk olarak 
yazabilirsiniz. Bu sadece hata ay�klama amac�yla �nerilir. Burada, noktal� virg�l�n de�il de yeni bir sat�r�n sorguyu 
sonland�rd���n� unutmay�n�z. E�er hata ay�klama sembolleri ile derlediyseniz, ne oldu�unu g�rmek i�in bir hata 
ay�klay�c� kullanabilirsiniz. backend postmaster'dan ba�lat�lmad���ndan, e�de�er bir ortamda �al��mamaktad�r ve 
locking/backend etkile�im sorunlar� artabilir.

E�er postmaster �al���yorsa, bir pencerede psql'i �al��t�r�n ve psql taraf�ndan kullan�lan postgres s�recinin s�re� 
numaras�n� (PID) bulun. Postgres s�reci ile ili�kilendirmek i�in bir hata ay�klar�c� kullan�n. Sorgular� psql arac�l��� 
ile �al��t�rabilirsiniz. E�er postgres ba�lang�c�nda hata ay�klamak istiyorsan�z, PGOPTIONS="-W n" se�ene�ini 
ayarlayabilir ve psql'i ba�latabilirsiniz. Bu i�lem, ba�lang�c�n n saniye kadar gecikmesini sa�layacakt�r; b�ylece hata 
ay�klay�c�y� s�rece ili�kilendirdikten sonra ba�lang�� s�recinin devam etmesini sa�layabilirsiniz.

postgres program� hata ay�klama ve ba�ar�m �l��mleri i�in -s, -A ve -t se�eneklerine sahiptir.
3.8) Ba�lanmaya �al���rken, neden "Sorry, too many clients" hatas�n� al�yorum?

Postmaster'�n e�zamanl� olarak ba�latabilece�i backend s�re�leri s�n�rlar�n� artt�rman�z gerekmektedir.

�n tan�ml� de�er 32 s�re�tir. Bunu, postmaster'� uygun -N de�eri ile ya da postgresql.conf dosyas�n� d�zenleyerek 
yeniden ba�latmakla artt�rabilirsiniz.

E�er -N de�erini 32'den b�y�k yapacaksan�z, ayn� zamanda -B de�erini de de�i�tirmeniz gerekti�ini unutmay�n. -B, -N'nin 
en az 2 kat� kadar olmal�d�r; daha iyi ba�ar�m i�in bu say�y� daha da artt�rmal�s�n�z. Y�ksek say�daki backend 
s�re�leri i�in, �e�itli �ekirdek yap�land�rma parametrelerini artt�rman�z gerekecektir. Yap�lmas� gerekenler, SHMMAX, 
SEMMNS, SEMMNI, NPROC, MAXUPRC ve a��labilecek dosyalar�n maksimum say�s� olan NFILE ve NINODE de�erlerini 
kar��t�rmakt�r. Bunun nedeni, PostgreSQL'in izin verilen backend s�re�lerinin say�s� �zerinde bir s�n�r� olmas�d�r. 
B�ylelikle sistem kaynaklar�n�n d���na ��k�lmayacakt�r.

PostgreSQL'in 6.5 s�r�m�ne kadar, en fazla backend say�s� 64 idi ve bunu de�i�tirmek i�in include/storage/sinvaladt.h 
dosyas� i�indeki MaxBAckendid sabitini de�i�tirdek sonra yaz�l�m� yeniden derlemek gerekiyordu.
3.9) pgsql_tmp dizinin i�indeki dosyalar nelerdir?

Sorgu �al�st�r�c� (query executer) taraf�ndan yarat�lan ge�ici dosyalard�r. �rnegin, bir s�ralama ORDER BY ile 
yap�lacaksa ve s�ralama backend'in -s parametresinin izin verdi�inden daha fazla alana gereksinim duyuyorsa, ekstra 
veriyi tutmak i�in ge�ici dosyalar yarat�l�r.

Ge�ici dosyalar, e�er s�ralama s�ras�nda backend g��mezse otomatik olarak silinecektir. E�er �al��an durumda bir 
backend'iniz yoksa, pg_tempNNN.NN dosyalar�n� silmeniz g�venlidir.
3.10) PostgreSQL s�r�mlerini y�kseltmek i�in neden bir dump/reload i�lemi ger�ekle�tirmek zorunday�m?

PostgreSQL tak�m� ara s�r�mlerde sadece k���k de�i�iklikler yapmaktad�r; bu y�zden 7.2 s�r�m�nden 7.2.1'e y�kseltmek 
dump/restore i�lemi gerekmemektedir. Ancak, esas s�r�mlerde (�rnek: 7.2'den 7.3'e) �o�unlukla sistem tablolar�n�n ve 
veri dosyalar�n�n i� yap�s� de�i�tirilir. Bu de�i�iklikler �o�unlukla karma��kt�r; dolay�s�yla veri dosyalar�n�n geriye 
d�n�k uyumlulu�u i�lemlerini yapm�yoruz. Dump i�lemi, veriyi genel bi�imde alaca��ndan yeniden y�kleme esnas�nda veri, 
yeni i� bi�ime uygun �ekilde yerle�tirilecektir.

Disk bi�iminin de�i�medi�i s�r�mlerde, pg_upgrade beti�i g�ncellemenin bir dump/restore gerektirmeden yap�lmas�n� 
sa�layacakt�r. pg_upgrade beti�inin o s�r�m i�in bulunup bulunmad���n� s�r�m notlar� i�inde bulabilirsiniz.
3.11) Nas�l bir donan�m kullanmal�y�m?

PC donan�m� tamamen uyumlu oldu�u i�in, insanlar t�m PC donan�mlar�n�n ayn� kalitede oldu�unu d���n�rler. Oysa b�yle 
de�ildir. ECC RAM, SCSI ve kaliteli anakartlar daha ucuz donan�mlara g�re daha �ok g�venilirlerdir ve ba�ar�mlar� daha 
y�ksektir. PostgreSQL hemen hemen t�m donan�mda �al��abilmektedir, ancak g�venilirlik ve ba�ar�m �nemli ise donan�m 
se�eneklerini �ok iyi ara�t�rmak gereklidir. E-posta listelerimi donan�mlarla ilgili sorular ve de ticaret i�in 
kullan�labilir.
��letimsel Sorular
4.1) Binary cursor ve normal cursor aras�ndaki fark nedir?

DECLARE yard�m sayfas�na bak�n�z.
4.2) Sorgunun sadece ilk birka� sat�r�n� nas�l SELECT edebilirim?

FETCH yard�m sayfas�na bak�n�z, ya da SELECT ... LIMIT ... kullan�n�z.

�lk birka� sat�r� almak isteseniz bile, t�m sorgu de�erlendirilmek durumunda kal�nabilir. ORDER BY i�eren bir sorgu 
d���n�n. E�er ORDER BY i�e e�le�en bir index varsa, PostgreSQL istenen ilk birka� sat�r� i�leyebilir, ya da t�m sorgu 
istenen sat�rlar �retilene kadar i�lenebilir.
4.3) psql'in i�inde g�rd�g�m tablolar�n ya da di�er �eylerin listesini nas�l alabilirim?

pgsql/src/bin/psql/describe.c i�indeki psql kaynak kodunu okuyabilirsiniz. Bu kod, psql'in \ ile ba�layan komutlar�n�n 
��kt�s�n� olusturan SQL komutlar�n� i�erir. Ayn� zamanda, psql'i -E se�ene�i ile ba�lat�p, verdi�iniz komutlar� 
�al��t�rmak i�in yapt��� sorgular�n ��kt�lar�n� g�rebilirsiniz.
4.4) Bir tablodan bir kolonu nas�l kald�rabilirim?

Bu �zellik (ALTER TABLE DROP COLUMN) 7.3 s�r�m� ile gelmi�tir. Eski s�r�mlerde a�a��dakileri uygulamal�s�n�z:

BEGIN;
LOCK TABLE old_table;
SELECT ...  -- select all columns but the one you want to remove
INTO TABLE new_table
FROM old_table;
DROP TABLE old_table;
ALTER TABLE new_table RENAME TO old_table;
COMMIT;		
		

4.5) Bir sat�r, tablo ve veritaban� i�in en fazla b�y�kl�k nedir?

S�n�rlar:

Veritaban� i�in en fazla b�y�kl�k nedir?
S�n�rs�z (32 TB'l�k veritaban� bulunmaktad�r)

Bir tablo i�in en fazla b�y�kl�k nedir?
32 TB

Bir sat�r i�in en fazla b�y�kl�k nedir?
1.6 TB

Bir alan i�in en fazla b�y�kl�k nedir?
1 GB

Tabloda en fazla sat�r say�s� ka�t�r?
S�n�rs�z

Bir tabloda olabilecek en fazla kolon say�s� ka�t�r?
Kolon tiplerine ba�l� olarak 250-1600

Bir tabloda olabilecek en fazla index say�s� ka�t�r?
S�n�rs�z

Tabii ki bunlar asl�nda s�n�rs�z degildir. Burada belirtilen s�n�rlar, fiziksel s�n�rlar�n haricindeki s�n�rlard�r. Bo� 
disk alan�, haf�za/takas alan� na ba�l� s�n�rlamalar vard�r. Ba�ar�m, s�n�r de�erlere yakla�t�k�a, ya da de�erler �ok 
b�y�k oldu�unda d��ebilir.

Bir tablo i�in b�y�kl�k s�n�r� olan 32 TB, i�letim sisteminin b�y�k dosya deste�i olup olmamas�ndan ba��ms�zd�r. B�y�k 
tablolar, 1 GB'lik dosyalarda sakland��� i�in, dosya sistemi s�n�rlar�nin bir �nemi yoktur.

Tablo ve kolon say�s� b�y�kl�kleri, �n tan�ml� blok b�y�kl��� 32k ya ��kar�larak artt�r�labilir.
4.6) Tipik bir metin dosyas�ndaki veriyi saklamak i�in ne kadar disk alan� gereklidir?

Bir PostgreSQL veritaban�, veriyi "flat" metin dosyas�nda saklamak i�in gereken alan�n 5 kat fazla disk alan�na 
gereksinim duyabilir.

Her sat�r�nda bir tamsay� ve metin (text) i�eren, 100.000 sat�rl�k bir dosya d���n�n. Her sat�r�n ortalama 20 byte 
oldu�unu farzedelim. Metin dosyas� 2.8 MB olacakt�r. Bu veriyi tutan PostgreSQL veritaban� yakla��k 6.4 MB yer 
kaplayacakt�r.

  36 byte: Her bir sat�r ba�l��� (yakla��k)
+ 24 byte: Bir tamsay� (int) alan� ve bir metin (text) alan� 
+  4 byte: Sayfada tuple a pointer
----------------------------------------
  64 byte -> kay�t ba��na

PostgreSQL'de veri sayfas� (data page) b�y�kl��� 8192 byte (8k)d�r, dolay�s�yla:

8192 byte -> page ba��na
-------------------------  =  Her bir veritaban� page'� ba��na 128 sat�r (yakla��k)
  Sat�r ba��na 64 byte
  
100000 veri sat�r�
--------------------  =  782 veritaban� sayfas�
     128 sat�r

782 veritaban� sayfas� * sayfa ba��na 8192 byte = 6,406,144 bytes (6.4 MB)

Index'ler �ok fazla yere gereksinim duymazlar, ama index'lenmi� veriyi tutacaklar�ndan b�y�k olabilirler.

NULL de�erler bitmapler i�inde tutulur; dolay�s�yla �ok az yer kaplarlar.
4.7) Veritaban�nda hangi tablo ya da index'lerin tan�mland���n� nas�l g�rebilirim?

psql, bu t�r bilgileri g�stermek i�in, \ ile ba�layan bir �ok komut sunmaktad�r. \? komutu ile bu komutlar� 
g�rebilirsiniz. Ayr�ca, bunlar� a��klayan ve pg_ ile ba�layan �ok say�da sistem tablosu bulunmaktad�r. Ayn� zamanda, 
psql -l ile t�m veritabanlar�n� listeyelebirsiniz.

Ayr�ca, pgsql/src/tutorial/syscat.source kodunu inceleyebilirsiniz. Bu dosya, veritaban� sistem dosyalar�ndan bilgiyi 
almak i�in gereksinim duyulan bir �ok SELECT'leri g�sterir.
4.8) Sorgular�m cok yava�, ya da index'lerimi kullanm�yorlar. Neden?

Indexler her sorgu taraf�ndan otomatik olarak kullan�lmazlar. Indexler e�er bir tablonun b�y�kl��� minimum bir 
b�y�kl�kten fazla ise ve sorgu tablodaki sat�rlar�n sadece k���k bir y�zdesini se�iyorsa kullan�l�r. Bunun nedeni, 
index eri�iminin neden oldu�u raslansal disk eri�imi nin diskin ya da tablonun s�ral� okunmas�ndan daha yavas 
olabilmesidir.

Bir index'in kullan�l�p kullan�lmayaca��n� belirlemek i�in, PostgreSQL tablo hakk�ndaki istatistiklere gereksinmesi 
vard�r. Bu istatistikler, VACUUM ANALYZE kullan�larak toplan�rlar. Optimizer, istatistikleri kullanarak, tabloda ka� 
sat�r oldu�unu ve bilir ve indexin kullan�l�p kullan�lmayaca��na daha iyi karar verir. Istatistikler, ayn� zamanda en 
uygun join s�ras�n� ve y�ntemini belirlemekte �ok �nemlidir. �statistik toplanmas�, tablo i�erikleri de�i�tik�e 
periyodik olarak yap�lmal�d�r.

Indexler normalde ORDER BY sorgular� ya da join i�lemlerini ger�ekle�tirmek i�in kullan�lmazlar. A��k bir s�ralamay� 
takip eden s�ral� bir arama (sequential scan), b�y�k bir tabloda index aramas� yapmaktan genelde daha h�zl�d�r.
Ancak, ORDER BY ile birle�mi� LIMIT genellikle bir index kullanacakt�r; ��nk� tablonun sadece belirli bir miktar� 
d�nd�r�lecektir. Asl�nda, MAX() ve MIN() fonksiyonlar�n�n index kullanmamalar�ndan dolay�, bu gibi de�erleri ORDER BY 
ve LIMIT kullanarak da almak olas�d�r:

    SELECT col
    FROM tab
    ORDER BY col [ DESC ]
    LIMIT 1;

E�er optimizer'�n s�ral� arama yapmas�n�n yanl�� oldu�una inan�yorsan�z, SET enable_seqscan TO 'off' kullan�n ve index 
kullanan aramalar�n hala daha h�zl� olup olmad���n� g�r�n.

LIKE ya da ~ gibi operat�rler kullan�yorsan�z, index'ler sadece a�a��daki ko�ullarda kullan�labilir:

    * Arama dizininin ba��, dizinin ba�� ile ba�lanmal�d�r. Yani,
          o LIKE sorgular� % ile ba�lamamal�d�r.
          o D�zenli ifade sorgular� ^ i�e ba�lamamal�d�r.
    * Arama metni bir karakter s�n�f� ile ba�layamaz. �rnek: [a-e]
    * ILIKE ve ~* gibi b�y�k/k���k harfe duyars�z aramalar index'lerden yararlanmazlar. Onun yerine, b�l�m 4.12'de 
anlat�lan fonksiyonel index'leri kullanabilirsiniz.
    * initdb s�ras�nda �ntan�ml� C locale'i kullan�lmal�d�r.

4.9) query-optimizer'�n sorgular�m� nas�l de�erlendirdi�ini, i�leme soktu�unu nas�l g�rebilirim?

EXPLAIN yard�m sayfas�na bak�n�z.
4.10) R-tree index nedir?

R-tree index, uzaysal (spatial) verileri indexlemek i�in kullan�l�r. Bir hash index, dizi aramalar�nda (range search) 
kullan�lamaz. B-tree index dizi aramalar�nda sadece tek boyutlu �al��maktad�r. R-tree, �ok boyutlu veriyi destekler. 
�rne�in, e�er bir R-tree index point veri tipi �zerinde in�a edililebilirse, sistem "select all points within a 
bounding rectangle" gibi sorgulara daha verimli yan�tlar verecektir.

Orijinal R-tree tasar�m�n� a��klayan belge:

Guttman, A. "R-trees: A Dynamic Index Structure for Spatial Searching." Proceedings of the 1984 ACM SIGMOD Int'l Conf 
on Mgmt of Data, 45-57.

Bu belgeyi, Stonebraker'�n "Readings in Database Systems" kitab�nda bulabilirsiniz.

G�m�l� R-tree indexleri poligon ve boxlar� kullanabilir. Teorik olarak, R-tree indexlerin �zelliklerini geni�letmek bir 
miktar �aba gerektirir ve bunun nas�l yap�laca��na dair bir belgemiz hen�z bulunmamaktad�r.
4.11) Genetic Query Optimizer nedir?

GEQO mod�l�, Genetic Algorithm(GA) kullan�larak tablolar birle�tirildi�inde sorgu optimizasyonunu h�zland�r�r.
4.12) D�zenli ifade (Regular Expression) aramalar�n� ve b�y�k/k���k harfe duyars�z aramalar� nas�l yapabilirim? Bu 
b�y�k(k���k harfe duyarl� aramalar i�in index'i nas�l kullanabilirim?

~ operat�r� d�zenli ifade e�le�mesi ve ~* b�y�k/k���k harfe duyars�z d�zenli ifade e�le�mesi yapar. B�y�k/k���k harfe 
duyarl� olan LIKE'�n b�y�k/k���k harfe duyars�z olan bi�imi ILIKE't�r ve PostgreSQL 7.1 s�r�m� ile birlikte gelmi�tir.

B�y�k-k���k harfe duyars�z e�itlik kar��la�t�rmalar� a�a��daki gibi ifade edilir:

SELECT *
FROM tab
WHERE lower(col) = 'abc'
		

Bu standart bir index yaratmayacakt�r. Ancak e�er fonksiyonel bir index yarat�rsan�z; o kullan�lacakt�r:

CREATE INDEX tabindex on tab (lower(col));

4.13) Bir sorguda, bir alanin "NULL" oldu�unu nas�l ortaya ��karabilirim?

Kolonu, IS NULL ve IS NOT NULL ile test edebilirsiniz.
4.14) �esitli karakter tipleri aras�ndaki farklar nelerdir?

Veri Tipi	    �� Ad�              Not
--------------------------------------------------
VARCHAR(n)      varchar         boyut en b�y�k uzunlu�u verir; sadece verilen kadar veri tutulur.
CHAR(n)         bpchar          belirtilen uzunlu�a kadar sonuna  bo�luk eklenir.
TEXT            text            uzunlukta herhangi bir �st s�n�r yoktur. 
BYTEA           bytea           variable-length byte array (null-byte safe)
"char"          char            bir karakter 
		

�� adlar� (internal name) sistem kataloglar�n� ve baz� hata mesajlar�n� incelerken g�receksiniz.

�lk d�rt veri tipi "varlena" tipidir (yani, diskteki ilk 4 bayt uzunluktur; devam� da veridir.) Dolay�s�yla, kullan�lan 
ger�ek alan, belirtilen alandan biraz daha b�y�kt�r. Ancak, bu veri tipleri, s�k��t�r�lmaya tabi tutulabilir; 
dolay�s�yla disk alan� beklenilenden k���k olabilir. VARCHAR(n) b�y�kl��� artabilen ama en b�y�k uzunlu�u s�n�rl� olan 
verileri saklamak i�in en uygun y�ntemdir. TEXT, 1 GB b�y�kl��e kadar olan verileri tutmak i�in kullan�l�r.

CHAR(n), ayn� uzunluktaki dizilerin saklanmas� i�in kullan�m�r. CHAR(n) belirtilen uzunlu�a kadar bo�luk ile doldurur; 
ancak VARCHAR(n) sadece verilen karakterleri saklar. BYTEA binary veri saklamak i�indir; ayr�ca "NULL" bayt i�eren 
de�erleri de saklar. Burada anlat�lan �� veri tipi de benzer ba�ar�m karakteristiklere sahiptir.
4.15.1) Nas�l serial/otomatik artan (auto-incrementing) bir alan yaratabilirim?

PostgreSQL'de SERIAL veri tipi vard�r. Bu veri tipi bir sequence ve kolon �zerinde bir index yarat�r.

�rnek, a�a��daki sorgu:

CREATE TABLE person (
    id   SERIAL,
    name TEXT
);		
		

buna �evrilir:

CREATE SEQUENCE person_id_seq;
CREATE TABLE person (
    id   INT4 NOT NULL DEFAULT nextval('person_id_seq'),
    name TEXT
);
CREATE UNIQUE INDEX person_id_key ON person ( id );		
		

Sequenceler hakk�nda daha fazla bilgi i�in create_sequence yard�m sayfas�na bakabilirsiniz. Her sat�r�n OID alan�n� 
tekil bir say� olarak alabilirsiniz. Ancak, veritaban�n�z�n dump'�n� al�p yeniden y�klerseniz, OID de�erlerini 
koruyabilmek i�in pg_dump'�n -o parametresini ya da "COPY WITH OIDS" se�ene�ini kullanman�z gerekecektir.
4.15.2) SERIAL giri�inin degerini nas�l alabilirim?

Bir yakla��m, sequence nesnesindeki SERIAL de�erini, veriyi girmeden �nce nextval() ile al�p, ald���n�z de�eri 
kendinizin girmesidir. 4.15.1'deki �rnek tabloyu kullanarak bir �rnek verelim:

new_id = execute("SELECT nextval('person_id_seq')");

    execute("INSERT INTO person (id, name) VALUES (new_id, 'Blaise Pascal')");

Di�er sorgular i�in new_id'de yeni de�erin saklanmas� gerekir. Otomatik olarak yarat�lan SEQUENE nesnesinin ad�, __seq 
�eklinde olacakt�r (< > i�aretleri olmadan).

Alternatif olarak, atanm�� SERIAL de�erini, de�er girildikten sonra currval() fonksiyonu ile alabilirsiniz:

		execute("INSERT INTO person (name) VALUES ('Blaise Pascal')");
		new_id = execute("SELECT currval('person_id_seq')");	
		

Son olarak, �n tan�ml� de�eri bulmak i�in INSERT ifadesinden d�nen OID de�erini kullanabilirsiniz; ancak bu en az 
ta��nabilir ��z�m olacakt�r. Perl'de, Edmund Mergl'in DBD:Pg m�d�l� ile birlikte DBI kullanarak, OID de�eri 
$sth->execute() �al��t�r�ld�ktan sonra $sth->(pg_oid_status) ile al�nabilir.
4.15.3) currval() ve nextval() di�er kullan�c�lara sorun yaratmaz m�?

Hay�r. curval(), t�m kullan�c�lar de�il, backend taraf�ndan atanan ge�erli de�eri d�nd�r�r.
4.15.4) Neden sequence say�lar� transaction i�leminin iptalinden sonra yeniden kullan�l�yor? Neden sequence/SERIAL 
kolonumdaki say�larda atlamalar oluyor?

Uyumlulu�u artt�rmak i�in, sequence de�erleri �al��an transaction'lara gerekti�i �ekilde aktar�l�r ve transaction 
bitene kadar o de�er kilitlenmez. Bu, iptal edilen transaction i�lemleri nedeniyle bo�luklara neden olur.
4.16) OID nedir? TID nedir?

OIDler, tekil sat�r numaralar�na PostgreSQL'in yan�t�d�r. PostgreSQL'de yarat�lan her say�, tekil bir OID al�r. initdb 
i�lemi s�ras�nda yarat�lan t�m OID'ler 16384'ten k���kt�r (backend/access/transam.h). Kullan�c�lar taraf�ndan yarat�lan 
t�m OID'ler bu say�ya e�it ya da bu say�dan b�y�kt�r. Varsay�lan durumda, t�m bu OIDler sadece bir tablo ya da 
veritaban�nda de�il, t�m PostgreSQL kurulumunda tekildir.

PostgreSQL OIDleri, tablolar aras�nda sat�rlar� ili�kilendirmek i�in kendi i� tablolar�nda kullan�r. Bu OIDler belirli 
kullan�c� sat�rlar�n� belirtmek i�in kullanabilir ve join i�lemlerinde kullan�l�r. OID de�erlerini saklamak i�in OID 
kolon tipini kullanman�z �nerinir. Daha h�zl� bir eri�im i�in, OID alan�nda bir index yaratabilirsiniz.

OID'ler yeni sat�rlara, t�m veritabanlar� taraf�nda kullan�lan ortak bir alandan atan�rlar. E�er OID'i ba�ka bir de�ere 
e�itlemek isterseniz ya da tablonun bir kopyas�n� orijinal OIDler ile ��karmak isterseniz, bu m�mk�nd�r:

			CREATE TABLE new_table(old_oid oid, mycol int);
			SELECT old_oid, mycol INTO new FROM old;
			COPY new TO '/tmp/pgtable';
			DELETE FROM new;
			COPY new WITH OIDS FROM '/tmp/pgtable';		
		

OIDler 4-bit tamsay� olarak saklan�rlar ve 4 milyarda overflow olacakt�r. Kimse bu say�ya ula�t���na dair bir bilgi 
iletmedi ve bu s�n�r� kimse bu s�n�ra ula�madan kald�raca��z.

TIDler, belirli fiziksel sat�rlar block ve offset de�erleri ile belirtmekte kullan�l�r. TIDler, sat�rlar de�i�ti�inde 
ya da yeniden y�klendi�inde de�i�irler. Index girdileri taraf�ndan fiziksel sat�rlar� g�stermek i�in kullan�l�rlar.
4.17) PostgreSQL'de kullan�lan baz� terimlerin anlamlar� nelerdir?

Kaynak kodun bir k�sm� ve eski belgeler, daha geni� kullan�m alan� olan terimleri kullan�rlar. Bunlar�n baz�lar�:

    * table, relation, class
    * row, record, tuple
    * column, field, attribute
    * retrieve, select
    * replace, update
    * append, insert
    * OID, serial value
    * portal, cursor
    * range variable, table name, table alias

Genel veritaban� terimleri, http://hea-www.harvard.edu/MST/simul/software/docs/pkgs/pgsql/glossary/glossary.html 
adresinde bulunabilir.
4.18) Neden "ERROR: Memory exhausted in AllocSetAlloc()" hatas�n� al�yorum?

Sisteminizde sanal belle�inizi t�ketmi� olabilirsiniz, ya da �ekirde�iniz belli kaynaklar icin d���k bir s�n�ra sahip 
olabilir. postmaster'� ba�latmadan �nce a�a��dakileri deneyebilirsiniz:

ulimit -d 262144
limit datasize 256m		
		

Kabu�unuza ba�l� olarak, bunlardan sadece biri olumlu sonu� verecektir, ama bu i�lem veri segment s�n�r�n�z� 
artt�racak, ve belki de sorgunuzun tamamlanmas�n� sa�layacakt�r. Bu komut, varolan i�leme (current process) ve komut 
�al��t�r�ld�ktan sonraki t�m alt i�lemlere uygulan�r. E�er SQL istemcinizle, backend'in �ok fazla veri d�nd�rmesi 
nedeniyle bir sorun ya��yorsan�z, bunu istemciyi ba�latmadan �nce deneyiniz.
4.19) Hangi PostgreSQL s�r�m�n� �al��t�rd���m� nas�l g�rebilirim?

psql arabiriminde, select version(); yaz�n�z.
4.20) Neden large-object i�lemlerim, "invalid large obj descriptor" hatas�n� veriyor?

Large object i�lemlerinizin u�lar�na, yani lo_open ... lo_close komutlar�n�n �evresine, BEGIN WORK ve COMMIT koyman�z 
gerekmektedir;

�u anda, PostgreSQL kurallar� large objectleri transaction commit edildi�inde kapatarak uygulamaktad�r. Dolay�s�yla 
handle ile yap�lacak ilk �ey invalid large obj descriptor hatas� ile sonu�lanacakt�r.Dolay�s�yla �al��an kodunuz e�er 
transaction kullanmazsan�z hata mesajlar� �retecektir.

E�er ODBC gibi bir istemci arabirimi kullan�yorsan�z, auto-commit'i kapatman�z gerekebilir.
4.21) �u andaki zaman� �ntan�ml� de�er olarak kabul eden How do I create a column that will default to the current 
time?

Alttakini kullanabilirsiniz:

CURRENT_TIMESTAMP:
CREATE TABLE test (x int, modtime timestamp DEFAULT CURRENT_TIMESTAMP );
		

4.22) Neden IN kullanan subquery'lerim �ok yavas?

7.4 s�r�m�nden �nce, subqueryler. E�er subquery sadece birka� sat�r ve outer query bol say�da sat�r d�nd�r�yorsa, IN en 
h�zl�s�d�r. Sorgular� h�zland�rmak i�in IN yerine EXISTS kullan�n:

SELECT *
    FROM tab
    WHERE col1 IN (SELECT col2 FROM TAB2)
		

sorgusunu, a�a��daki ile de�i�tirin:

SELECT *
    FROM tab
    WHERE EXISTS (SELECT col2 FROM TAB2 WHERE col1 = col2)		
		

Bu i�lemin h�zl� olmas� i�in, subcol'un indexlenmi� bir kolon olmas� gerekmektedir.

7.4 s�r�m� ve sonras�nda, IN asl�nda normal sorgularla ayn� karma��k join tekniklerini kullan�r ve EXISTS'e tercih 
edilir.
4.23) Outer join i�lemini nas�l yapabilirim?

PostgreSQL outer joins islemlerini SQL standartlar�n� kullanarak ger�ekle�tirmektedir. A�a��da 2 �rnek bulunmaktad�r:

SELECT *
FROM t1 LEFT OUTER JOIN t2 ON (t1.col = t2.col);		
		

ya da

SELECT *
FROM t1 LEFT OUTER JOIN t2 ON (t1.col = t2.col);		
		

Bu �zde� sorgular t1.col' i t2.col'ye join ederler ve ayn� zamanda t1'deki unjoined sat�rlar� (t2'de e�lenmemi� 
olanlarla) d�nd�r�rler. RIGHT JOIN t2'nin unjoined sat�rlar�n� ekleyecektir. Bir FULL join, e�le�mi� b�t�n sat�rlar� ve 
t1 ile t2'den t�m ba�lanmam�� (unjoined) sat�rlar� al�r. OUTER s�zc��� se�imseldir ve LEFT, RIGHT ve FULL join 
i�lemlerinde oldu�u kabul edilir. S�radan join i�lemleri INNER JOIN olarak adland�r�l�r.

�nceki s�r�mlerde, OUTER JOINler UNION ve NOT IN kullan�larak sim�le edilebiliyordu. �rne�in, tab1 ve tab2'yi 
birle�tirirken, a�a��daki sorgu iki tablonun d��tan ba�lanmas�n� sa�lar:

SELECT tab1.col1, tab2.col2
FROM tab1, tab2
WHERE tab1.col1 = tab2.col1
UNION ALL
SELECT tab1.col1, NULL
FROM tab1
WHERE tab1.col1 NOT IN (SELECT tab2.col1 FROM tab2)
ORDER BY col1		
		

4.24) Ayn� andan birden fazla veritaban�nda nas�l i�lem yapabilirim?

Mevcut veritaban�n�z d���ndaki ba�ka bir veritaban�n�z� sorgulaman�z�n bir yolu bulunmamaktad�r. Bunun nedeni, 
PostgreSQL'in veritaban�na �zel sistem kataloglar� y�klemesidir. Bu nedenle, cross-database bir sorgunun nas�l 
davranaca��n� kestirmek zordur.

contrib/dblink fonksiyon �a�r�lar�n� kullanarak cross-database sorgulara izin verir. Tabii ki, bir istemci de�i�ik 
veritabanlar�na ayn� anda eri�im sa�layabilir ve bilgiyi bu �ekilde birle�tirebilir.
4.25) Bir fonksiyondan nas�l �oklu sat�r ya da kolon d�nd�rebilirim?

7.3 s�r�m�nde, bir fonksiyondan kolayl�kla �oklu sat�r ya da s�tun d�nd�rebilirsiniz. 
(http://techdocs.postgresql.org/guides/SetReturningFunctions)
4.26) Neden Pl/PgSQL fonksiyonlar� i�inden g�venli bir �ekilde tablo yaratma/kald�rma i�lemlerini yapam�yoruz?

PL/PgSQL fonksiyon i�erikleri cache'ler. Bunun istenmeyen bir taraf�, e�er bir PL/PgSQL fonksiyonu ge�ici bir tabloya 
eri�iyorsa ve bu tablo ileride kald�r�l�p yeniden olu�turulduktan sonra fonksiyon yeniden �a�r�l�rsa, fonksiyon 
�al��mayacakt�r; ��nk� cache'lenmi� fonksiyon hala eski ge�ici tabloyu g�steriyor olacakt�r. ��z�m, ge�ici tablo 
eri�imleri i�in PL/PgSQL'de EXECUTE kullanmakt�r. Bu, sorgunun her seferinde yeniden i�lenmesini sa�layacakt�r.
4.27) Hangi replikasyon se�enekleri bulunmaktad�r?

�e�itli master/slave replikasyon se�enekleri bulunmaktad�r. Bunlar master veritaban�n�n veritaban� de�i�ikliklerini 
yaparken, slave sunucunun sadece veritaban�nda okuma yapmas�na izin verir. 
http://gborg.PostgreSQL.org/genpage?replication_research sayfas�n�n alt�nda bunlar�n listesini bulabilirsiniz. 
http://gborg.PostgreSQL.org/project/pgreplication/projdisplay.php adresinde, �oklu-master replikasyon ��z�m� �zerinde 
�al���l�yor.
4.28) 4.28) Hangi �ifreleme se�enekleri bulunmaktad�r?

    * contrib/pgcrypto SQL sorgular�nda kullan�labilmesi i�in �ifreleme fonksiyonlar� i�ermektedir.
    * �stemciden sunucuya ileti�imi �ifrelemek i�in, sunucuda ssl se�ene�i postgresql.conf i�inde a��k olmal�d�r. 
Ayr�ca,pg_hba.conf dosyas� i�inde host ya da hostssl kayd� mutlaka olmal�d�r ve istemci sslmode kapat�lmamal�d�r. (Ayn� 
zamanda,PostgreSQL'in do�al SSL ba�lant�lar� d���nda ssh ya da ssl gibi 3.parti �ifrelenmi� veri iletimi de m�mk�nd�r.)
    * Veritaban� kullan�c� ad� ve �ifreleri 7.3 s�r�m� ile birlikte otomatik olarak �ifrelenirler. �nceki s�r�mlerde, 
postgresql.conf i�indeki PASSWORD_ENCRYPTION se�ene�ini aktif hale getirmeniz gerekmektedir.
    * Sunucunun kendisini �ifreli dosya sistemi �zerinde �al��t�rabilirsiniz.

PostgreSQL �zelliklerini Geni�letmek
5.1) Kullan�c�-tan�ml� bir fonksiyon yazd�m. psql'de �al��t�rd���m zaman neden core dump ediyor?

Sorunun nedeni birden fazla �ey olabilir. Kullan�c�-tan�ml� fonksiyonunuzu stand-alone bir programda �al��t�rmay� 
deneyiniz.
5.2) PostgreSQL'e nas�l yeni tipler/fonksiyonlar ekleyebilirim?

�al��malar�n�z� pgsql-hackers e-posta listesine g�nderiniz. Kodunuz incelendikten sonra /contrib dizinine konacakt�r.
5.3) Bir tuple dond�rmek icin bir C fonksiyonunu nasil yazar�m?

PostgreSQL 7.3 s�r�m� ile birlikte, C, PL/PgSQL ve SQL kullan�larak tablo-d�nd�ren fonksiyonlar tamamen 
desteklenmektedir. Ayr�nt�l� bilgi i�in PostgreSQL 7.3.2 Kullan�c� Rehberi'ne bakabilrisiniz. Bir �rne�i 
contrib/tablefunc i�inde bulabilirsiniz.
5.4) Bir kaynak dosyas�nda de�i�iklik yapt�m. Yeniden derlememe ra�men de�i�iklik ge�erli olmuyor. Neden?

Makefile'lar include dosyalar� i�in tam bir ba��ml�l�k i�ermezler. �ncelikle make clean, ard�ndan da baska bir make 
i�lemi yapman�z gerekir. GCC kullan�yorsan�z, configure beti�inin --enable-depend se�ene�ini, derleyicinin 
ba��ml�l�klar� otomatik olarak hesaplamas� i�in kullanabilirsiniz.